O Ιωάννης Μεταξάς είναι ο Εθνικός Κυβερνήτης της Ελλάδας (1936- 1941), που διαμόρφωσε την ουδέτερη εξωτερική πολιτική της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και με δικτατορική διακυβέρνηση αντιστάθηκε στα φασιστικά καθεστώτα Ιταλίας και Γερμανίας με το σύνθημα «Για τους Έλληνες Υπέρ την Νίκη η Δόξα».
H μεγαλύτερη στιγμή της ζωής του είναι τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 και η απάντηση που έδωσε στο ιταμό τελεσίγραφο, που του επέδωσε ο Ιταλός Πρέσβυς Εμμανουέλε Γκράτσι, στην οικία του στην Κηφισιά, ζητώντας του να επιτρέψει την διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος.
Η απάντηση του Ιωάννη Μεταξά «Alors c' est la guerre» (επομένως έχουμε πόλεμο), με την οποία κήρυξε τον υπέρ βωμών και εστιών πόλεμο, ενάντια στην Ιταλία, μία απόφαση που είχε πάρει μόνος του τον Μάρτιο του 1939, έχει μείνει στην ιστορία ως το "ΟΧΙ" των Ελλήνων στο φασισμό και την υποδούλωση της πατρίδας τους. Ο αγώνας, η ανδρεία και ο ηρωισμός ανδρών και γυναικών έως τις 6 Απριλίου 1941, άλλαξαν την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας.
Ο Ιωάννης Μεταξάς (1871-1941) κεφαλληνιακής καταγωγής, υπήρξε ένας διορατικός στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης (statesman), διακεκριμένος επιτελικός αξιωματικός, με ικανότητα αιφνιδιασμού του εχθρού και γνώστης διπλωματικών χειρισμών. Ένας κατ' εξοχήν πνευματικός άνθρωπος, του οποίου το όνομα έχει μείνει στην ελληνική και στην παγκόσμια ιστορία, για την αντίσταση της Ελλάδος κατά του Αξονος..
Ως άνθρωπος είχε τη φήμη προσώπου με ιδιαίτερο ήθος, πάθος για την πατρίδα του και σεβασμό στην ιστορία της. Τον διέκρινε συναισθηματικός πλούτος, οξυδέρκεια, διορατικότητα και ευθύτητα κρίσεως, αναλυτική φιλοσοφική σκέψη, αγάπη για διάλογο και άμεση πρακτική αντίδραση, αφού είχε εξαντλήσει τα θέματα με τους ειδήμονες. Πραγματοποίησε τις εκάστοτε αποφάσεις του με γενναιότητα και αυταπάρνηση, αποφασιστικότητα, μέτρο και σταθερότητα. Ευπατρίδης, αριστοκράτης και οπαδός του πλατωνισμού. Προ πάντων υπήρξε άνθρωπος του πνεύματος, λάτρης της φύσεως, της μουσικής και των εικαστικών τεχνών, αφοσιωμένος σύζυγος και τρυφερός οικογενειάρχης και πατέρας.
Τίμησε τον όρκο του σαν αξιωματικός στους Βαλκανικούς Πολέμους και ποτέ δεν ανέμειξε τον στρατό στην πολιτική ή στη δικτατορία. Με διορατικό πνεύμα προείδε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, με επιτελικό πνεύμα και πρόνοια σε όλους τους τομείς, οργάνωσε την στρατιωτική και ηθική άμυνα της Ελλάδας και την ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική της. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που έκανε τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936, σε συνεννόηση και συνεργασία με τον βασιλέα Γεώργιο Β'. Ο περιορισμός των κομουνιστών, όπως και κάθε αυστηρό μέτρο που έλαβε κατά την δικτατορική διακυβέρνηση, είχε σχέση με την ετοιμασία και την ολοκλήρωση της άμυνας της Ελλάδος και την άρτια στρατιωτική προπαρασκευή. Η Εθνική Οργάνωση Νεολαίας, της οποίας ήταν αρχηγός, είχε στόχο την εθνική ομοψυχία, την κοινωνική και ηθική ετοιμασία και την εθελοντική οργάνωση των νέων για την άμυνα.
Η απάντηση που έδωσε στον Γκράτσι, ήταν για τους Έλληνες το έναυσμα, για να συνταχθούν με φρόνημα και πειθαρχία και να αγωνισθούν με ηρωισμό, ενωμένοι για τα ιδεώδη της φυλής.
Αγωνισθήτε δια την Πατρίδα, τας γυναίκας και
τα παιδιά σας και τας ιεράς μας παραδόσεις.
Νυν Υπέρ πάντων ο αγών
( διάγγελμα Ι. Μεταξά 28ης Οκτωβρίου 1940)
Η προσφορά του Ιωάννη Μεταξά στην οργάνωση του ελληνικού στρατού, πριν και μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, και η νικηφόρα συμμετοχή του στα πεδία των μαχών, λήγει με την εξορία του στην Κορσική το 1917. Τον ακολουθεί η σύζυγός του και τα δύο κοριτσάκια του, ηλικίας 5 και 6 ετών. Θα ακολουθήσουν τρία χρόνια περιπετειών μοναξιάς και απελπισίας. Από την Κορσική αναγκάζεται το 1918, να δραπετεύσει στην Σαρδηνία, μόνος χωρίς την οικογένεια του, μαζί με τον Δημήτριο Γούναρη (μετέπειτα Πρωθυπουργό) και τον Γεώργιο Πεσμαζόγλου, με τον φόβο ότι οι Γάλλοι θα τους εκτελέσουν. Στην Κορσική παραμένουν η σύζυγος του, κρατούμενη των Γάλλων συμμάχων, με τα παιδιά της επί ένα επτάμηνο. Η οικογένεια θα ξανασμίξει στην Σιένα το 1919, όπου θα παραμείνουν ακόμα ένα χρόνο. Και ενώ είναι έτοιμοι να εγκατασταθούν για την υπόλοιπη ζωή τους στην Φλωρεντία, η ανατροπή του Βενιζέλου τον φέρνει πίσω στην Ελλάδα, όταν τον καλεί ο Δ. Γούναρης με τον οποίο τελικά δεν θα συνεργαστεί.
Ακολουθεί η περίοδος που ο Ιωάννης Μεταξάς συμμετέχει ενεργά στην πολιτική ζωή. «Θεωρώ πολιτικήν ελευθερίαν ως ύψιστον αγαθόν» σημειώνει 2.4.1922, δημιουργώντας πρώτα την ομάδα των Μεταρρυθμιστών και στη συνέχεια το Κόμμα των Ελευθεροφρόνων, του οποίου το πρόγραμμα ανακοινώνεται στη εφημερίδα
«Νέα Ημέρα» στις 13.10.22 «Είμαι αποφασισμένος να αποθάνω υπέρ της ελευθερίας του λαού.»
Πολιτεύτηκε με απόλυτη νομιμοφροσύνη, μέ Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, αντιμετωπίζοντας ρεαλιστικά την αβασίλευτη μορφή της. Στο διάστημα αυτό τακτικά βρέθηκε αντιμέτωπος με την βενιζελική παράταξη, όμοια και με την αντιβενιζελική. Αγωνίστηκε πολλές φορές και με κίνδυνο της ζωής του, για τους φιλελεύθερους δημοκρατικούς θεσμούς και μεσολάβησε προκειμένου να ισορροπήσει τα άκρα, να ελαττώσει την οξύτητα των παθών και το πνεύμα του διχασμού, την αστάθεια και τις επαναστάσεις. Οι απειλές δολοφονίας του υπήρξαν συχνές σε αυτό το διάστημα και αυτοεξορίστηκε για λίγο μετά το κίνημα Λεωναρδόπουλου - Γαργαλίδη που συμμετείχε. Η παρουσία του και ο αγώνας του στόχο είχε την ομαλότητα και την ειρηνική εξέλιξη. Η συμβολή του αυτής της εποχής, μάλλον άγνωστη στο ευρύ κοινό, δεν έχει εκτιμηθεί στην βιβλιογραφία. Αγνωστες είναι και οι απαντήσεις στις προτάσεις που του έκαναν Γούναρης, Πρωτοπαπαδάκης, Εξαδάκτυλος, προκειμένου να αναλάβει ευθύνες για την Μικρασιατική Εκστρατεία. Οι σχετικές συνομιλίες της 25ης και της 29ης Μαρτίου 1921, αναφέρονται στο Ημερολόγιο τόμος 3ος σελ. 70-101.
Η απογοήτευσή του όμως από τον πολιτικό κόσμο εμφανής από την αρχή της ζωής του είναι καταγεγραμμένη σε πολλά κείμενα στο Ημερολόγιο του, τόσο για τα άλλα κόμματα όσο και για την αστάθεια προσώπων που τον περιβάλουν. Υπάρχουν όμως και οι σταθεροί πολιτικοί φίλοι, οι ίδιοι σε όλη του την ζωή.
Βέβαιο είναι ότι ο χαρακτήρας και η προσωπικότητά του απέχουν από το πρότυπο της μικροπολιτικής «τις έντιμες ατιμίες των αντιπάλων, τα τραβήγματα των εφημερίδων, το άγχος των συνδυασμών, τη ρουσφετολογία, τις μυριάδες των συμβιβασμών που επιβάλει η κομματική ρουτίνα, και που μπορούν να φθείρουν ψυχικά και διανοητικά ένα ηγέτη προικισμένο με στοιχειώδη ηθική ακαμψία, με ελάχιστη έστω δόση ιδανικών, πόσο μάλλον αυτόν που αντιλαμβάνεται την αποστολή του σαν «ιερατεία» προς το Έθνος.
Στις σημειώσεις του Ημερολογίου, ανάμεσα σε όλες τις αντιξοότητες δεν λείπει και το κεφαλλονίτικο πνεύμα και η διάθεση για χιούμορ,
29 Απριλίου 1925, Τετάρτη. Λιοντάρι. Κωμικός Ροζάκης με προσφωνεί εκ μέρους λαού τελείως απόντος».
6 Σεπτεμβρίου 1925 «Διστάζω να ομιλήσω ...Κατόπιν μανθάνω εντύπωσις αρίστη. Αλλά χωρικοί δεν ηνόησαν τίποτε».
27 .Οκτωβρίου 1925 «Δεν με θέλει η Ελλάδα θέλει δημοκόπους». (Πελοποννήσος)
Με την επάνοδο του Βενιζέλου το 1928, ο Μεταξάς αντιμετωπίζει και προβλήματα υγείας στην οικογένειά του. Για ένα διάστημα μέσα σε βαθειά απογοήτευση, αποσύρεται από την πολιτική ζωή και συντροφεύει την κόρη του σε σανατόριο στην Ελβετία. Επανέρχεται στην πολιτική σκηνή μετά τις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου 1932, που σήμαναν το τέλος της 2ης τετραετίας του Βενιζέλου. Η ανασύσταση του Στρατιωτικού Συνδέσμου (όπως το 1909) και τα δύο κινήματα που ακολουθούν, του Πλαστήρα του 1933 και των αξιωματικών του Ναυτικού το 1935, θα είναι η χαριστική βολή στην προσπάθειά του να πολιτευτεί με τους ισχύοντες κανόνες. Οπαδός της μη αναμείξεως του στρατού στην πολιτική, ο Ιωάννης Μεταξάς παίρνει μέρος στην καταστολή και των δύο κινημάτων, ως ο κύριος μοχλός. Αρθογραφεί σε εφημερίδες τονίζοντας τισ αδυναμίες του κοινοβουλεθτισμού.
Η Αμερική και η Ευρώπη έχει περάσει το οικονομικό Κραχ του 1929, το κομουνιστικό κίνημα είναι σε διωγμό σε όλη την Ευρώπη, λόγω των εξελίξεων και γεγονότων της Ρωσίας και η ροπή προς μονοκομματικά καθεστώτα είναι εμφανής στην ειδησεογραφία. Με το κίνημα του Κονδύλη επιστρέφει στην Ελλάδα ο Βασιλέας Γεώργιος (Νοέμβριος 1935). Μία νέα περίοδος ανοίγεται στην πολιτική σταδιοδρομία του Ιωάννη Μεταξά. Ο θόνατος τών πολιτικών αρχηγών, Κονδύλη, Βενιζέλου, Δεμερτζή, Τσαλδάρη, θα του ανοίξει τον δρόμο προς την αρχή.
Η σημαντική παρουσία του αυτής της περιόδου είναι η συμμετοχή του με 56 βουλευτές στην Κυβέρνηση Αλεξάνδρου Ζαίμη, που παράγει σημαντικό έργο ως Υπουργός Συγκοινωνιών. Προσωρινά για ένα διάστημα και Υπουργός Δικαιοσύνης 4.12.1926-17.8.1927- 8.2.1928-4.7.1928. Ο αντίστοιχος φάκελος υπάρχει στα Γ.Α.Κ. Χρημάτισε επίσης αργότερα 1932-33 Υπουργός Εσωτερικών, 1936 Υπουργός Στρατιωτικών. 1936 Αντιπρόεδρος Κυβερνήσεως Δεμερτζή. (Ως Εθνικός Κυβερνήτης Υπουργός Εξωτερικών, Στρατιωτικών, Ναυτικών, Αεροπορίας, Παιδείας μετά το 1938).
No comments:
Post a Comment